De Kerstvakantie komt er alweer bijna aan, voor sommige mensen zelfs een week eerder dan verwacht. Voor ons is vakantie meestal fijn, even een afwisseling van de dagelijkse dingen, een ander ritme en misschien wel wat bezoek. Maar hoe zit dit voor onze huisdieren?
Voorspelbaarheid en welzijn
Voorspelbaarheid is voor dieren belangrijk voor hun welzijn. Voorspelbaarheid kan je vergroten door een vast dagritme. Een vast ritme op de dag lijkt vooral belangrijk voor minder prettige dingen (denk aan medicijnen geven of nagels knippen). Voor prettige dingen is belangrijker dat het dier weet wat hij kan verwachten. Je kan bijvoorbeeld een wandeling of het voeren aankondigen door een signaal te geven. Dit moet dan wel een uniek signaal zijn, wat hij niet mag krijgen als er niks op volgt, anders gaat het alleen maar frustrerend werken. Denk bijvoorbeeld aan een commando (“wandelen!”) of het geluid van het openmaken van de voerton. Dit laatste werkt bij onze katten heel goed!
Veranderde routines
In een vakantie veranderen vaak vaste routines en dagritmes. Het verliezen van voorspelbaarheid, bijvoorbeeld doordat vaste routines ineens veranderen, is slechter voor het welzijn dan het helemaal niet ervaren van voorspelbaarheid. Als je dagritme dus sowieso vrij variabel is, hoeft dit niet zo’n probleem te zijn. Heb je normaal wel een vrij vaste routine, probeer die dan ook in de vakantie zo goed mogelijk vast te houden.
Controle en welzijn
Naast voorspelbaarheid is ook het gevoel van controle heel belangrijk voor dierenwelzijn. Door controle kan een dier zich aanpassen aan situatie die vervelend is of stress geeft. Je kan een dier controle geven door hem bijvoorbeeld de mogelijkheid te geven zich terug te trekken of te verstoppen op een veilige plek. Of door het dier zelf te laten kiezen of hij geaaid wil worden door het bezoek, in plaats van dat het bezoek meteen naar je hond of kat toe gaat.
Een eigen plek geeft controle
Een eigen plek waar je hond of kat zich terug kan trekken geeft het dier een gevoel van veiligheid. Voor honden kan dit bijvoorbeeld een mand of bench zijn. Voor katten is een verstopplek fijn, het liefst afgesloten en op een hoge plek zodat hij overzicht kan houden. Voorwaarde is wel dat je dier zich echt veilig voelt op deze plek (de bench moet bijvoorbeeld niet als strafplek worden gebruikt), en dat hij niet gestoord wordt op zijn veilige plek.
Steun van de eigenaar
Zowel honden als katten hechten zich aan hun eigenaar. De aanwezigheid van de eigenaar geeft dan ook steun in spannende situaties. Vindt je dier iets spannend en zoekt hij jou op? Negeer hem dan niet, en stuur hem ook niet weg, maar laat weten dat je er voor hem bent door even contact te maken.
Vakantie is spannend!
Kortom, vakantie en feestdagen kunnen voor je huisdier heel spannend zijn. Probeer vaste routines zoveel mogelijk vast te houden, zorg dat je leuke dingen zoals eten en wandelen aankondigt voor je dier, en geef je dier een veilige plek en steun in spannende situaties. Zo worden de feestdagen een feest voor iedereen!
Let op: er zijn ook andere risico’s rondom de feestdagen waar je rekening mee moet houden. Denk aan giftige planten (kerstster, lelie en amaryllis bijvoorbeeld), giftig voedsel (chocola!), glazen kerstballen en kaarsen op plekken waar de kat bij kan komen.
Voor alle eigenaars en dieren: alvast fijne feestdagen en een gelukkig nieuw jaar!
Bronnen
Bassett, L., & Buchanan-Smith, H. M. (2007). Effects of predictability on the welfare of captive animals. Applied Animal Behaviour Science, 102(3-4), 223-245.
Foreman-Worsley, R., & Farnworth, M. J. (2019). A systematic review of social and environmental factors and their implications for indoor cat welfare. Applied Animal Behaviour Science, 220, 104841.
International Cat Care (2019). Christmas safety for your cat. https://icatcare.org/advice/christmas-safety-your-cat/?fbclid=IwAR0__gIHZe5Dy5jrkJulg_zqVmOxdlMybCywP3MDlhL6REdi0cT99_kYohc [gelezen 12 december 2021)
Kry, K., & Casey, R. (2007). The effect of hiding enrichment on stress levels and behaviour of domestic cats (Felis sylvestris catus) in a shelter setting and the implications for adoption potential. Animal Welfare, 16(3), 375-383.
Mills, D., Karagiannis, C., & Zulch, H. (2014). Stress–its effects on health and behavior: a guide for practitioners. Vet Clin North Am Small Anim Pract, 44(3), 525-541.